Nhận định, soi kèo National Bank of Egypt vs Petrojet, 21h00 ngày 28/1: Khách thất thần ra về

"Các nhà khoa học của Trường ĐH Khoa học Tự nhiên không chỉ quan tâm đến nghiên cứu cơ bản mà ngày càng tập trung hơn đến các sản phẩm có định hướng ứng dụng. Trường cũng đang từng bước chuyển sang mô hình đại học định hướng đổi mới sáng tạo nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu của xã hội", đại diện Trường ĐH Khoa học Tự nhiên thông tin.

Kết quả đăng ký sở hữu trí tuệ của Trường ĐH Khoa học Tự nhiên qua các năm

4 bằng độc quyền sáng chế, 5 bằng độc quyền giải pháp hữu ích được cấp trong năm 2020 bao gồm:

Sáng chế “Phương pháp chiết tách hợp chất (8'Z)-1,3-dihydroxy-5-[16'-(3",5"-dihydroxyphenyl)-8'-hexadexen-1'-yl] benzen từ cây bàn tay ma (Heliciopsis terminalis (Kurz) Sleumer (Proteaceae))”, đề cập đến phương pháp chiết tách hợp chất này từ cây Bàn tay ma. Hợp chất này có các hoạt tính bảo vệ gan bao gồm tác dụng ức chế sự peroxyl hóa lipid màng tế bào, tác dụng bảo vệ tế bào gan HepG2 gây độc bởi CCl4, tác dụng ức chế sự sản sinh NO trên tế bào RAW264.7.

Đây là sáng chế được thực hiện bởi các tác giả Phạm Hùng Việt, Phan Minh Giang, Dương Hồng Anh, Đỗ Thị Việt Hương, Vũ Minh Giang, Trung tâm Nghiên cứu công nghệ Môi trường và Phát triển Bền vững (CETASD).

Sáng chế “Phương pháp ước lượng mật độ và tốc độ trung bình của các phương tiện cơ giới tham gia giao thông đường bộ”đề xuất phương pháp dùng để ước lượng mật độ và tốc độ trung bình của các phương tiện cơ giới tham gia giao thông đường bộ thông qua thiết bị đo đạc, xử lý thống kê số liệu thăm dò trường địa điện do các phương tiện phát ra tại khu vực cần quan sát. Dữ liệu thu được có thể được lưu trữ, truyền tải đến trung tâm quản lý, điều tiết giao thông để đánh giá mức độ ùn tắc giao thông tại điểm quan sát.

Đây là sáng chế được thực hiện bởi tác giả Trần Vĩnh Thắng, Khoa Vật lý

Sáng chế “Thấu kính hội tụ kết nối với sợi quang và thiết bị thu nhận ánh sáng mặt trời sử dụng thấu kính này”đề cập đến thấu kính hội tụ kết nối nhanh với sợi quang và thiết bị thu nhận ánh sáng mặt trời, sử dụng để hội tụ được ánh sáng mặt trời xuất phát từ mọi hướng và tại đầu ra của thiết bị ánh sáng có phương tương đối song song. Việc thực hiện hội tụ ánh sáng tại mọi hướng, không sử dụng bất kỳ chi tiết chuyển động nào, được thực hiện bằng cách sử dụng nhiều thấu kính hội tụ nhỏ xếp lại với nhau thành một mặt cong lồi.

Đây là sáng chế được thực hiện bởi nhóm tác giả Nguyễn Trần Thuật, Hoàng Chí Hiếu, Hồ Đức Quân, Nguyễn Quang Quân, Nguyễn Hoàng Hải, Trung tâm Nano và Năng lượng, Khoa Vật lý.

Sáng chế “Quy trình chế tạo vật liệu làm giá thể di động cho bể lọc sinh học từ xơ mướp”đề xuất quy trình chế tạo vật liệu làm giá thể di động cho bể lọc sinh học từ xơ mướp. Quy trình này có giá thành rẻ, vật liệu thu được từ quy trình có thể được áp dụng làm giá thể di động tại các mô hình bể lọc sinh học có giá thể chuyển động MBBR mang lại hiệu quả tốt, thân thiện với môi trường.

Đây là sáng chế được thực hiện bởi nhóm tác giả Nguyễn Mạnh Khải, Phạm Thị Thúy, Đặng Thị Thanh Huyền, Khoa Môi trường.

Giải pháp hữu ích “Quy trình sản xuất enzym catalaza từ gan bò”đề cập đến quy trình sản xuất chế phẩm enzym catalaza từ gan bò và chế phẩm chưa enzyme catalaza thu được từ quy trình này.  Quy trình theo giải pháp hữu ích sử dụng kỹ thuật kết tủa phân đoạn theo nồng độ axeton và thẩm tách kết hợp sắc ký để loại bỏ tạp chất cho phép thu được enzym catalaza giữ được hoạt tính.

Đây là giải pháp hữu ích do tác giả Đinh Nho Thái và Nguyễn Thị Hồng Loan, Phòng Thí nghiệm trọng điểm Công nghệ Enzym và Protein (KLEPT) thực hiện.

Giải pháp hữu ích “Cơ chế peptit đặc hiệu để xác định hoạt độ enzym proteaza HIV-1”đề cập đến cơ chất peptit đặc hiệu để xác định hoạt độ của proteaza, trong đó cơ chất này là đoạn peptit có trình tự bao gồm: Arg-Lys-Ile-Nle- Nph-Leu-Asp-Gly-Nle, trình tự này được nhận biết đặc hiệu bởi enzym proteaza HIV-1 tại vị trí Nle-Nph, hấp thụ cực đại tại bước sóng tử ngoại.

Đây là giải pháp hữu ích do tác giả Nguyễn Thị Hồng Loan và Phan Tuấn Nghĩa, Phòng Thí nghiệm trọng điểm Công nghệ Enzym và Protein (KLEPT) thực hiện.

Giải pháp hữu ích “Qui trình thực hiện phản ứng ARMS-PCR đa mồi để phát hiện đồng thời 4 loại đột biến ở các mã di truyền 17, 26, 41/42 và 95 của gen beta globin gây bệnh thiếu máu beta thalassemia”đề cập đến qui trình thực hiện ứng ARMS-PCR đa mồi để phát hiện 4 loại đột biến ở các mã di truyền 17, 26, 41/42 và 95 trên gen beta globin.

Đây là giải pháp hữu ích do tác giả Võ Thị Thương Lan, Khoa Sinh học thực hiện.

Giải pháp hữu ích “Quy trình sản xuất arabinoxylan từ cám gạo”đề cập đến quy trình sản xuất arabinoxylan có tác dụng tăng cường miễn dịch từ cám gạo.

Đây là giải pháp hữu ích do nhóm tác giả Nguyễn Thị Vân Anh, Phan Tuấn Nghĩa, Trần Thị Mỹ, Nguyễn Hòa Anh, Phòng Thí nghiệm trọng điểm Công nghệ Enzym và Protein (KLEPT) thực hiện.

Giải pháp hữu ích “Hệ thống cảnh báo sớm tai biến lũ quét sử dụng mạng lưới trạm khí tượng tự động chuyên dùng và hệ thống phần mềm GIS mã nguồn mở”cung cấp thông tin cảnh báo sớm và chi tiết về khả năng xảy ra lũ quét cho người dân trước 1 đến 6 ngày thông qua trang web, email, tin nhắn SMS nhằm tăng cường khả năng ứng phó, phòng chống, giảm thiểu thiệt hại do lũ quét gây ra tại các địa phương vùng núi như Hòa Bình, Hà Giang, Sơn La,...

Đây là giải pháp hữu ích do nhóm tác giả Nguyễn Ngọc Thạch, Phạm Xuân Cảnh, Bùi Quang Thành, Lê Hoàng Sơn, Nguyễn Quốc Huy, Khoa Địa lý thực hiện.

Thời Vũ

Nhóm thầy trò dành 5 năm sáng chế thiết bị chiếu sáng không cần điện

Một nhóm các nhà khoa học tại ĐH Quốc gia Hà Nội đã sử dụng năng lượng mặt trời để thắp sáng các bóng đèn mà không cần sử dụng đến điện, thân thiện với môi trường.

• Nguyễn Thảo

Tốt nghiệp Khóa 1, ban Toán, Trường ĐH sư phạm Hà Nội năm 1956, Đoàn Quỳnh được giữ lại làm cán bộ giảng dạy và đến năm 1961 được cử đi đào tạo NCS tại Trường Đại học tổng hợp Lomonosov (Liên Xô). Ông thuộc thế hệ trí thức đầu tiên được đào tạo bài bản từ đại học theo hệ thống giáo dục XHCN. Ở Lomonosov, ông nghiên cứu dưới sự hướng dẫn của GS Rashevsky, chủ nhiệm bộ môn Hình học vi phân.

Kết quả nghiên cứu lớn nhất của ông trong giai đoạn mở đầu này được công bố năm 1968 trong một bài báo dày 60 trang với nhan đề Đa thức Poincaré của các không gian Riemann thuần nhất compact với nhóm dừng bất khả quy - góp phần vào việc phân loại nhóm Lie, một công trình nhiều năm sau vẫn còn được trích dẫn. 

Ông và những giảng viên toán cùng lứa tuổi bước vào giai đoạn hăng hái nhất của sự nghiệp khi cuộc chiến tranh chống Mỹ diễn ra ác liệt, đất nước khó khăn về mọi mặt, nhưng vượt lên tất cả, các hoạt động học thuật của họ vẫn diễn ra nghiêm túc.

Năm 1967, giữa bom đạn chiến tranh, nhà toán học vĩ đại của thế kỷ 20, Grothendieck thực hiện chuyến đi tới miền Bắc nước ta. Trong 21 ngày ở Việt Nam, Grothendieck có một chuỗi các bài giảng về những vấn đề nền tảng của toán học hiện đại. Đoàn Quỳnh, một trong những nhà toán học tài năng nhất trong những người tham dự, được lựa chọn làm phiên dịch cho Grothendieck.

Chuyến đi để lạị trong Gorthendieck ấn tượng sâu sắc và đã dẫn đến Định lý tồn tại một nền toán học Việt Nam. Phép chứng minh của định lý này được Grothendieck trình bày trong một bài viết (bản tiếng Anh).

Sự kiện Grothendieck đã đi vào lịch sử toán học Việt Nam như một trang huyền thoại, bài viết của ông lưu lại cho ta một bức tranh tuyệt đẹp, trong đó có hình ảnh Đoàn Quỳnh, về sinh hoạt học thuật của các nhà toán học Việt Nam trong những năm tháng khó khăn nhất của dân tộc. 

GS Đoàn Quỳnh là một trí thức uyên bác, am hiểu nhiều lĩnh vực toán học và giáo dục toán học.Khả năng ngoại ngữ (tiếng Pháp, tiếng Anh, tiếng Nga) tốt đã giúp ông học rộng, biết nhiều, đạt văn hóa cao. Trên bục giảng, qua trang sách, trong trao đổi, đàm đạo, Đoàn Quỳnh có sức hút từ sự tinh tế và uyên thâm. Ông là một địa chỉ đầu tiên nhiều học trò, đồng nghiệp tin cậy tìm đến mỗi khi cần sự chỉ bảo, tư vấn, trao đổi cho những băn khoăn thuộc hiểu biết toán học hay giáo dục toán học. 

GS Đoàn Quỳnh là một người làm nhiều, thực làm và làm thật.Ông thuộc số ít những nhà toán học Việt Nam có hoạt động nghề nghiệp và chuyên môn vô cùng phong phú và bền bỉ, tham gia sâu rộng vào nhiều khía cạnh của tất cả các mặt: Nghiên cứu, đào tạo, phổ biến toán học, từ đại trà đến tài năng, từ phổ thông đến bậc cao.  

Ông là trưởng bộ môn Hình học của khoa Toán, Trường ĐH Sư phạm Hà nội từ năm 1967 đến khi nghỉ hưu năm 2003. Seminar của Bộ môn dưới sự chủ trì của ông đã hoạt động nghiêm túc và đều đặn liên tục từ những năm 1970, nhằm không ngừng nâng cao trình độ cho các thành viên trong bộ môn và đào tạo các nhà toán học trẻ. Các vấn đề về Hình học vi phân toàn thể, Đa tạp Grassman, Các đường trắc địa đóng, Tô pô vi phân, Hình học phức hyperbolic, Hình học đại số, Lý thuyết phân bố giá trị,…đã được trình bày ở seminar này.

Ông là một người nghiêm túc và gương mẫu trong công việc, chu toàn và tế nhị trong cuộc sống, được mọi người tôn trọng và kính trọng. Ông có ảnh hưởng lớn và bền lâu tới bộ môn về nhiều mặt, đặc biệt về tinh thần lấy học thuật làm trọng, nghiêm khắc và cẩn trọng trong học thuật.

Bắt đầu từ năm 1979 và được duy trì một số năm sau đó, Seminar Hình học - Tôpô - Đại số liên kết giữa Viện Toán, ĐH tổng hợp, ĐH Sư phạm do ông cùng các giáo sư Nguyễn Đình Ngọc, Hoàng Xuân Sính, Huỳnh Mùi chủ trì đã thúc đẩy nghiên cứu toán của nhiều cá nhân trong cộng đồng toán học Việt Nam. Nhiều tiến sỹ trẻ tham gia seminar thời kỳ đó sau này trở thành những nhà toán học nổi tiếng của Việt Nam như Ngô Việt Trung, Đỗ Ngọc Diệp, Nguyễn Hữu Việt Hưng, Hà Huy Vui, Nguyễn Tự Cường…

Trong những năm 70-80 của thế kỷ trước, việc tuyển chọn NCS đi học nước ngoài được giao cho Bộ Đại học và Trung học chuyên nghiệp tổ chức. Các ứng viên ngành Toán phải thi ba môn: Giải tích và Đại số tuyến tính,  môn chuyên ngành, môn chuyên sâu. GS Đoàn Quỳnh nhiều năm được Bộ phân công phụ trách ra đề và chấm phần Đại số tuyến tính.

Không chỉ có đóng góp lớn trong bồi dưỡng, đào tạo các nhà toán học, ông còn dành nhiều tâm huyết cho việc đào tạo học sinh có năng khiếu toán. Nhiều năm liền ông tham gia tuyển chọn, dẫn đội tuyển học sinh Việt Nam tham dự Olympic toán quốc tế. Nhiều học sinh trong đội tuyển toán ngày đó nay đã trở thành các nhà toán học nổi tiếng như Ngô Bảo Châu, Đinh Tiến Cường, Nguyễn Tiến Dũng.

GS Ngô Bảo Châu vẫn còn nhớ cuốn sách toán học cao cấp đầu tiên ông có được là từ GS. Đoàn Quỳnh - cuốn sách giúp cậu học trò vô địch toán quốc tế sớm nhận ra nhiều khác biệt giữa học toán cao cấp và học toán sơ cấp. Đoàn Quỳnh cũng là chủ biên của một bộ sách có tính chất giáo khoa và nhiều sách tham khảo cho đào tạo học sinh chuyên toán THPT. 

Hơn bốn mươi năm qua, ông có đóng góp đặc biệt to lớn đối với giáo dục phổ thông về môn toán. Ông là chủ tịch Hội đồng bộ môn toán của Bộ giáo dục và đào tạo từ năm 1992 đến năm 2008, và theo từng giai đoạn, ông là Chủ biên sách giáo khoa Hình học THPT, Chủ biên chương trình môn Toán THPT, Tổng chủ biên sách giáo khoa môn Toán THPT (bộ nâng cao). Cho tới những năm cuối đời, ở tuổi ngoài 90, ông vẫn là chủ tịch Hội đồng thẩm định sách giáo khoa môn toán THCS (theo chương trình mới).

Thật may mắn cho giáo dục Việt Nam khi những việc quan trọng như vậy đã được các lãnh đạo giáo dục ngày đó biết trao cho một người có văn hóa cao, có nhân cách lớn, tâm huyết và trách nhiệm như ông!  

Là một giáo sư đầu ngành của một trường đại học hàng đầu của cả nước, Đoàn Quỳnh đã để lại nhiều bộ giáo trình hình học được biên soạn công phu, được đánh giá cao. Ông cũng là chủ biên của một cuốn từ điển toán học và một số sách phổ biến toán học. Với những cống hiến to lớn cho ngành giáo dục, ông đã được nhà nước phong hàm Giáo sư năm 1984 và danh hiệu NGND, Huân chương lao động. 

GS Đoàn Quỳnh là một người tĩnh lặng, bản lĩnh nhưng khiêm nhường. Uy tín, vị thế của ông hình thành từ sự đóng góp, tài năng, đạo đức, nhân cách và tinh thần làm việc. GS Đoàn Quỳnh đã từ biệt thế giới này, vào hồi 14h25 ngày 12/11. Tang lễ sẽ được tổ chức tại Nhà tang lễ quốc gia, số 5 Trần Thánh Tông, Hà Nội, vào lúc 11h45 ngày ngày 13/11. Câu cuối cùng ông nói với chúng tôi là: "Các cậu cho mình gửi lời chào mọi người!".         

Hiền tài ra đi, nguyên khí ở lại!    

GS.TSKH Trần Văn Tấn (Trưởng bộ môn Hình học, Trường ĐHSPHN) vàPGS.TS Nguyễn Doãn Tuấn (Nguyên Phó trưởng bộ môn Hình học, Trường ĐHSPHN)

Nhà Toán học nổi tiếng thế giới rời Mỹ về đại học châu Á giảng dạy

Thông qua Quỹ Canada dành cho các sáng kiến địa phương (CFLI), Canada sẽ hỗ trợ 1.125 nữ lao động di cư có hoàn cảnh khó khăn, bao gồm những chị em đang mang thai và có con nhỏ bị ảnh hưởng từ Covid-19 thông qua các gói cứu trợ lương thực, nhu yếu phẩm và hỗ trợ kết nối, tư vấn tâm lý cho các lao động nữ di cư. 

Năm nay, trong khuôn khổ CFLI, Đại sứ quán Canada tại Việt Nam đã hỗ trợ tài chính cho các đối tác địa phương để thực hiện các dự án nhằm trao quyền cho phụ nữ và thích ứng trong bối cảnh đại dịch. 

Đại sứ quán hợp tác cùng trường Đại học Công nghệ Thông tin và Truyền thông, Đại học Thái Nguyên trong dự án “Ứng dụng công nghệ số để tăng hiệu quả kinh doanh trực tuyến cho phụ nữ khuyết tật ở khu vực đồng bằng sông Hồng”. 

Ngoài ra, Đại sứ quán đang tài trợ cho Quỹ trẻ em Blue Dragon để thực hiện dự án “Trao quyền cho phụ nữ và trẻ em gái nhằm chống nạn buôn bán người trong bối cảnh đại dịch Covid-19 thông qua việc thúc đẩy tiếp cận giáo dục, nghề nghiệp và kỹ năng sống”. 

Đại sứ quán Canada cũng đang hợp tác với Viện Phát triển và Sức khỏe Cộng đồng Ánh sáng (Light) cho dự án “Phụ nữ dân tộc thiểu số - thay đổi để thành công- Trao quyền xã hội và kinh tế cho phụ nữ dân tộc thiểu số ở Việt Nam”.

Bảo Đức

Du khách Canada "cảm" đường phố nức mùi thơm Hà Nội

Bạn có thể nếm thử rất nhiều món ăn ngon của Việt Nam ở bất cứ nơi đâu - trên phố, trong nhà hàng hoặc ở nhà - đó là một phần nhận xét của Hattie Klotz trong bài viết về các món ăn ở Việt Nam.

Theo vị này, Sở GD-ĐT đã cử đại diện đến thăm hỏi động viên gia đình học sinh sau thời điểm diễn ra sự việc. 

“Chúng tôi cũng hướng dẫn nhà trường thông báo cho chính quyền, công an địa phương để giải quyết sự việc một cách khách quan, điều tra rõ lý do và thông tin đầy đủ để gia đình học sinh được rõ”, vị này nói.

Lãnh đạo Sở GD-ĐT Bắc Giang cho hay ngay sau khi xảy ra vụ việc, Sở đã có công văn nhắc nhở tất cả các trường trên toàn tỉnh chú ý đảm bảo chất lượng cơ sở vật chất và tất cả các điều kiện để đảm bảo an toàn cho học sinh như hành lang, lan can.... đến các tủ đồ, bậc lên xuống cầu thang...

Nén nỗi đau mất con, người cha nói lời gan ruột về chuyện cổng trường

"Nếu cột cổng có khoảng 2 thanh sắt, có thể mọi chuyện đã khác", ông bố người Mông nói và mong rằng cổng trường đổ đè con mình tử vong cần được làm lại thật vững chắc để đảm bảo an toàn cho những đứa trẻ ở bản Phung.

Có 3 nhà nghiên cứu đến từ ĐH Quốc gia Hà Nội là GS Nguyễn Đình Đức, PGS Lê Hoàng Sơn, GS Phạm Việt Hùng. 

1 nhà nghiên cứu của ĐH Quốc gia TP.HCM là GS Phan Thanh Sơn Nam. 

2 nhà nghiên cứu của Trường ĐH Phenikaa là GS Nguyễn Văn Hiếu, TS Phạm Việt Thành. 

1 nhà nghiên cứu của Trường ĐH Việt - Pháp là TS. Trần Đình Phong, hiện là Trưởng khoa Khoa khoa học cơ bản và ứng dụng.

Trong đó, ông Trần Xuân Bách được biết đến là PGS trẻ nhất Việt Nam năm 2016. Ông Bách cũng vừa được ĐH Johns Hopkins ( Mỹ) bổ nhiệm chức danh giáo sư tại đại học này. 

Còn ông Phan Thanh Sơn Nam là GS trẻ nhất năm 2015 hiện là Trưởng khoa kỹ thuật hóa học thuộc Trường ĐH Bách khoa. 

Ông Lê Văn Út cho hay thống kê này của nhóm tác giả John P. A. Ioannidis, Jeroen Baas, Richard Klavans, và Kevin W. Boyack trong công trình “A standardized citation metrics author database annotated for scientific field” được công bố trên Tạp chí “PLOS Biology” (Mỹ). 

 Nhóm tác giả gồm nhà khoa học có đẳng cấp về dữ liệu và trắc lượng khoa học. Dữ liệu mà công trình trên sử dụng là Cơ sở dữ liệu Scopus thuộc Nhà xuất bản Elsevier. 

Tính đến năm 2018, Scopus thống kê công bố khoa học từ 24.702 tạp chí hàng đầu thế giới và 6.123 kỷ yếu hội thảo khoa học quốc tế có uy tín.

Tại công trình trên, nhóm tác giả đã đưa ra kết quả rất quan trọng và thú vị về 3 danh sách 100.000 nhà nghiên cứu hàng đầu thế giới thông qua trích dẫn khoa học và các chỉ số trắc lượng khoa học từ Cơ sở dữ liệu Scopus.

Danh sách 1 (S4) là danh giá và đáng chú ý nhất, đánh giá thành tựu trọn đời của các nhà khoa học tính tới cuối năm 2017; Danh sách 2 (S1) đánh giá thành tựu 22 năm cuối của nhà khoa học từ tháng 1/1/1996 đến 31/12/2017. Tuy nhiên không có bất kỳ nhà khoa học nào quốc tịch Việt Nam được liệt kê vào 2 danh sách này nhưng lại có nhiều nhà khoa học gốc Việt có quốc tịch nước ngoài được vinh danh trong cả hai danh sách trên (VietNamNet cũng đã đưa tin trước đó). 

Danh sách 3 (S2) là danh sách đánh giá mang tính “tức thời” của các nhà khoa học; chỉ phân tích dữ liệu trích dẫn của năm 2017  và Việt Nam có ít nhất 10 nhà khoa học mang quốc tịch nước mình được vào danh sách này. 

Cũng theo ông Út danh sách 3 này có 106.369 nhà khoa học hàng đầu được chọn ra từ 6.880.389 nhà khoa học trên toàn thế giới theo Scopus.  Trong đó, có 10.317 trường hợp không có địa chỉ cơ quan công tác và mã quốc gia. 

Lê Huyền

Hơn 40 nhà khoa học gốc Việt trong danh sách có trích dẫn nhiều nhất thế giới

- Hơn 40 nhà khoa học gốc Việt vừa có tên trong số 100.000 nhà khoa học thế giới có trích dẫn nhiều nhất theo xếp hạng của tạp chí PLoS Biology.